 |
 |
Koloseum, Amfiteatr Flawiuszów, lac. Amphitheatrum Flavium, Colosseum wl. Colosseo, amfiteatr w Rzymie, wzniesiony w latach 70-72 do 80 n.e. przez cesarzy z dynastii Flawiuszów.
Jest to duza eliptyczna budowla o dlugosci 188m. i szer 156 m, obwodzie 524 m, wysokosci 48,5 m, z pojemna widownia, która mogla pomiescic od 45 do nawet 90 tysiecy ludzi; z 4 galeriami komunikacyjnymi oraz arena z systemem podziemnych korytarzy. W czterokondygnacyjnym podziale zewnetrznym zastosowano spietrzenie porzadków (najnizsza kondygnacja w porzadku toskanskim, druga w jonskim, trzecia w korynckim). Trzy nizsze kondygnacje zwiazane sa z konstrukcyjnym ukladem arkad, czwarta, najwyzsza zostala zaopatrzona tylko w male okna. Od strony wewnetrznej budowla jest pieciokondygnacyjna. Cztery kondygnacje zbudowano jako uklad pomieszczen wydzielonych pomiedzy filarami, scianami, ze sklepieniami kolebkowymi i krzyzowymi. Umieszczono tam bufety, szatnie, natryski, pomieszczenia dla gladiatorów, klatki dla zwierzat, korytarze. Wokól areny wzniesione bylo podium. Do Koloseum prowadzilo 80 ponumerowanych wejsc (zachowaly sie oznaczenia wejsc od nr XXIII do LIV), które zapewnialy szybkie (przez ok. 6 minut) opuszczenie widowni przez widzów. Istniala tez mozliwosc przykrycia calej widowni specjalna oslona w deszczowe lub bardzo sloneczne dni.
|
|
Odbywaly sie w nim m.in. walki gladiatorów, naumachie, polowania na dzikie zwierzeta. Tradycja mówi iz w Koloseum mordowano chrzescijan, co upamietniono krzyzem wewnatrz budowli. Od polowy XVIII wieku Koloseum jest otoczone opieka jako miejsce meczenstwa pierwszych chrzescijan, wczesniej pozyskiwano z niego bloki kamienne jako material budowlany. Nazwa Koloseum zostala nadana we wczesnym sredniowieczu od znajdujacego sie w poblizu budowli ogromnego (gr. kolossos) posagu Nerona przedstawionego jako Helios
W 445 r. zostalo powaznie uszkodzone przez trzesienie ziemi.
W 528 r. odbyly sie tu ostatnie igrzyska.
Pod koniec VI wieku wewnatrz amfiteatru wybudowano maly kosciól, arene przeksztalcono w cmentarz.
Okolo 1200 r. rodzina Frangipani przejela Koloseum i ufortyfikowala je, uzywajac jako zamku.
W 1349 r. w wyniku trzesienia ziemi zawalila sie zewnetrzna czesc poludniowej sciany.
W 1744 r. zostalo ogloszone miejscem meczenstwa chrzescijan.
Od II pol. XVIII wieku w Wielki Piatek odbywa sie tutaj droga krzyzowa pod przewodnictwem papieza.